sobota, 22 lutego 2014

Zaproszenie do Grudziądza

Prezydent Miasta Grudziądza oraz Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne w Grudziądzu serdecznie zapraszają na obchody CZTERDZIESTYCH DRUGICH Grudziądzkich Dni Kopernikowskich - 2014 A.D.


Zapraszamy do zapoznania sie z P R O G R A M E M obchodów.

niedziela, 16 lutego 2014

I.S.S. (Is Somebody Singing) with lyrics on screen

Stacje orbitalne


                        (źródło: http://www.space.com )


       Stacja orbitalna pojawiła się w literaturze już w 1869 roku, w opowiadaniu Edwarda Everetta Hale'a - "Ceglany Księżyc". Zbudowana z cegieł stacja, wystrzelona na orbitę za pomocą gigantycznego kołowrotka, miała pomagać w nawigacji statków.


                                                     (źródło: http://www.aglimpse.com/ )



        Sto lat później, w roku 1971, została wyniesiona na orbitę pierwsza stacja kosmiczna - Salut 1. Zapoczątkowała ona serię stacji wyniesionych w ramach radzieckiego programu Salut.
       Na stacji zainstalowano około 1300 urządzeń, które ważyły około 1200kg. Stacja znajdowała się na wysokości około 200km,  na tyle nisko, że wpływ atmosfery spowalniał jej prędkość i po 5 miesiącach opadając w kierunku Ziemii, spłonąła w atmosferze. Dla porównania stacja ISS znajduje się na wysokości około 400 km nad Ziemią, a pomimo tego też powoli się obniża i co pewien czas potrzebne są korekty za pomocą systemu korekcji orbity, który znajduje się wraz z zapasem paliwa w module Zvezda lub silników zadokowanych do ISS statków kosmicznych.

                       Stacja ISS, poniżej widoczny jest m.in. moduł Zvezda
.
                      (źródło: http://www.esa.int )

                         Moduł Zvezda w trakcie budowy. (źródło: http://spaceflight.nasa.gov )


                       Zvezda w drodze na Kosmodrom Bajkonur. (źródło: http://spaceflight.nasa.gov )


Rakieta Proton wynosząca na orbitę moduł Zvezda. (źródło: http://spaceflight.nasa.gov )


        Po 11 latach trwania programu Salut wystrzelono ostatnią stację tej serii o numerze 7.
"Jest 3 listopada, 1983 roku, czwartek. Jak donosi Radio Moskwa, po raz pierwszy w historii lotów pilotowanych na stacji orbitalnej Salut 7 przeprowadzono prace montażowe w otwartej przestrzeni kosmicznej"........ TUTAJ , dzięki Polskiemu Radiu, możecie cofnać się w czasie i posłuchać tej archiwalnej audycji. "Tym żył świat" to bezcenne, często zapomniane archiwalne taśmy podane na nowo. Najważniejsze, najciekawsze wydarzenia, o których mówiło Polskie Radio.

     Skoro już cofamy się w czasie, to tak przy okazji .......  Dziennik Telewizyjny z 1985 roku, czyli w dziesiątą rocznicę misji Sojuz-Apollo, która obejmowała pierwsze w historii połączenie na orbicie pojazdów amerykańskiego (kapsuły Apollo) i radzieckiego (kapsuły Sojuz 19).




     Skylab to wyniesiona w 1973 roku na orbitę amerykańska stacja kosmiczna. Do jej budowy wykorzystano rakietę Saturn 5 oraz elementy statków Apollo. Po kilku latach stacja Skylab niebezpiecznie obniżyła swoją orbitę, a NASA nie miała możliwości wyniesienia jej wyżej, z powodu tego, że zakończono już program Apollo, a nie rozpoczęto jeszcze misji wahadłowców. W roku 1979 stacja uległa zniszczeniu. Stacja nie spłonęła dostatecznie w atmosferze, a jej szczątki spadły do Oceanu Indyjskiego oraz na zachodnią cześć Australi, zabijając krowę, która to była jedyną ofiarą tego incydentu.  Ostatecznie stacja ta, okrążyła Ziemię prawie 35 000 razy, pokonując około półtora miliarda kilometrów.



      W 1986 roku wystrzelono pierwszy moduł radzieckiej stacji orbitalnej Mir. Poprzednie stacje Salut oraz Skylab składały się z jednego modułu, natomiast Mir był zbudowany z kilku modułów, które były wynoszone na orbitę osobno. Taktykę tą zastosowano później przy budowie stacji ISS. Dostawy zaopatrzenia na stację MIR dokonywano za pomocą bezzałogowego transportera Progress. Do transportu załogi wykorzystywano statki Sojuz oraz promy kosmiczne Atlantis, Discovery i Endeavour. 
      W roku 2000 rosyjska agencja kosmiczna zdecydowała o zakończeniu misji stacji Mir. W 2001 r za pomocą statku Progress M1-5 dokonano jej deorbitacji. Stacja spaliła się w górnych warstwach atmosfery, a  niespalone resztki spadły do Pacyfiku. Przez 15 lat swojego istnienia Mir okrążył Ziemię ponad 86 000 razy, pokonując ponad trzy i pół miliarda kilometrów.

                        Stacja Mir. Źródło: http://spaceflight.nasa.gov 

     Stacja ISS powstała w 1998 roku. Pierwsza stała załoga zamieszkała na niej w roku 2000. W zeszłym roku obchodziliśmy 15 lecie jej istnienia. TUTAJ możecie zobaczyć rocznicowy film oraz usłyszeć piosenkę „Space Oddity” śpiewaną przez dowódcę 35 załogi ISS.  Stacja ta dokonuje okrążenia Ziemi w czasie 92 minut.na wysokości około 400 km. Można ją, co pewien czas zobaczyć przelatującą na niebie także nad Polską. Na stronach http://www.isstracker.com/ oraz  http://www.heavens-above.com/ możecie zobaczyć gdzie aktualnie się znajduje. Astronauci na ISS obserwują 16 wschodów Słońca każdego dnia.

Na poniższym filmiku holenderski astronauta Andre Kuipers oprowadza nas po stacji ISS.




Następny filmik przedstawia misję promu Atlantis na stację ISS, której celem był m.in. montaż modułu Columbus, gdzie zainstalowano Anteny PWR zaprojektowane przez polskich inżynierów z Wrocławia. 



Na ostatnim filmiku możemy zobaczyć transporter Progress łączący się ze stacją ISS.

środa, 5 lutego 2014

,,Walentynki pod gwiazdami''!


     Zapraszamy do planetarium na ,,Walentynki pod gwiazdami''! W programie między innymi recital poezji śpiewanej w wykonaniu Piotra Szauera.

Wstęp wolny.
Rezerwacja miejsc: http://planetarium.olsztyn.pl/

Więcej o wydarzeniu: http://planetarium.olsztyn.pl/pl/aktualnosci/news/pokaz-specjalny-walentynki-pod-gwiazdami.html

wtorek, 4 lutego 2014

Planetarium Niebo Kopernika - pokaz „Konstelacja: Miłość”


Marzy Ci się randka pod gwiazdami? Przyjdź na specjalny pokaz dla zakochanych!

14 i 15 lutego zapraszamy na seanse pokazu „Konstelacja: Miłość”.
Pokażemy Wam najbardziej romantyczne zakątki Drogi Mlecznej, opowiemy, dlaczego w kosmosie single są w mniejszości, wyjaśnimy, dlaczego lepiej pochodzić z Marsa niż z Wenus oraz dowiemy się, gdzie w Układzie Słonecznym można znaleźć serca!

W tym roku zaprezentujemy Wam odświeżoną wizualnie wersję pokazu wzbogaconą o nowe sceny! :)

=============================

Pokazy odbędą się w:
Piątek (14.02) o godzinie 17:00, 18:00 i 21:30
oraz
Sobotę (15.02) o godzinie 17:00 i 18:00

Pokaz prowadzony jest na żywo i przeznaczony wyłącznie dla widzów powyżej 15. roku życia.

Bilety w cenie 25 zł do kupienia na stronie: www.bilety.kopernik.org.pl lub w kasach planetarium Niebo Kopernika.

Każdy, kto do 12 lutego wyśle do nas swoją dedykację - 120 znaków - na adres randka@kopernik.org.pl zobaczy swoje wyznanie wyświetlone w planetarium podczas seansu!
Uwaga: Do maila prosimy dołączyć zdjęcie lub skan biletu na seans „Konstelacja: Miłość”. Zastrzegamy prawo do przeredagowania przysłanego tekstu.

Pokaz dostępny jest także po angielsku.
źródło: https://www.facebook.com/niebokopernika



                                                                   źródło: http://becomeatopweddingplannerblog.com

niedziela, 2 lutego 2014

Symphony of Science









Merkury


                         źródło: http://www.eso.org/

      Dziasiaj naszym bohaterem będzie Merkury, najmniejsza i znajdująca sie najbliżej Słońca planeta Układu Słonecznego. Pamiętacie artykuł o Wenus? Słońce na Wenus wschodzi na zachodzie, a zachodzi na wschodzie, oprócz tego wenusjańska doba jest dłuższa od wenusjańskiego roku, a temeperatura na jej powierzchni jest prawie jednakowa  nie tylko w dzień i w nocy, ale również  na równiku i biegunach. Merkury wcale nie jest lepszy ;) Jeden obrót Merkurego wokół własnej osi wynosi ok. 58 dni, a jego obieg  wokół Słońca trwa ok. 88 ziemskich dni. Co z tego wynika?   Na każde dwa obiegi wokół Słońca  planeta obraca się trzykrotnie. Merkury przez długi czas zwraca się do Słońca stale tą samą stroną.

                                                      źródło: http://www.if.ufrgs.br/

     Powolny obrót wokół własnej osi, długi czas zwracania się ku Słońcu tą samą stroną, bardzo rozrzedzona atmosfera, wszystko to powoduje powstawanie dużych różnic temperatur powierzchniowych: od −200°C w nocy do  400 °C w dzień.                  Jednym słowem  Lód i Ogień.

                         źródło: http://www.tapetyczne.pl


       Wschód Słońca na Merkurym jest niezwykły. Na pewnej długości geograficznej na Merkurym Słońce wschodzi dwa razy. Z powierzchni Merkurego wygląda to tak, że najpierw Słońce wschodzi, wędruje po niebie, następnie jednak cofa się zachodząc i znowu wschodzi drugi raz. Tym razem już się nie cofa, tylko zachodzi tak jak na Ziemi. To bardzo ciekawe zjawisko spowodowane jest tym, że Merkury będąc w miejscu największego zbliżenia do Słońca, przyśpiesza (Słońce wtedy "zwalnia" i na krótki czas zachodzi), kiedy prędkość spada, Słońce znowu wschodzi. Na YouTube znalazłem świetną animację pokazującą ten niezwykły efekt. Autor tej animacji zadał sobie trud i pokazał nam również jak ten efekt wyglądałby na Ziemi. 




              "Te podwójne wschody Słońca już zaczynają mnie męczyć, totalnie rozregulowały mój zegar biologiczny...." ;)


                        źródło: http://getmuchinfo.blogspot.com



     Merkury jest dosyć słabo zbadaną przez człowieka planetą.  Zrealizowano tylko dwie misje na Merkurego: w latach 1974-1975 sonda Mariner 10 (Żeglarz) przeleciała trzykrotnie w pobliżu Merkurego, a w 2004 roku wystrzelono w jego kierunku drugą sondę -  Messenger (Posłaniec). 
      Dzięki tym sondom otrzymaliśmy tysiące zdjęć Merkurego, a także wiele informacji, np. o jego polu magnetycznym,  składzie  atmosfery itp. Skład bardzo rozrzedzonej, cieniutkiej atmosfery Merkurego w przybliżeniu wygląda tak: Tlen 42%, Sód 29%, Wodór 22%, Hel 6%, Potas 1% i procentowo zmienia się w zależności od pozycji planety na orbicie.
       Powierzchnia Merkurego przypomina powierzchnię ziemskiego Księżyca.

                         źródło: http://www.nasa.gov/


    Poniższe zdjęcie zostało wykonane  w 2008 roku przez sondę Messenger. Zdjęcie jest opracowane i podkoloryzowane komputerowo, ukazuje różnice w składzie mineralnym powierzchni Merkurego (np. niebieskie obszary zawierają dużo tytanu).

                          źródło: http://solarsystem.nasa.gov 




Asteroida Apollo 1989 FC

      23 marca 1989 r. asteroida Apollo 1989 FC przecięła orbitę ziemską w punkcie, w którym Ziemia znalazła się 6 godzin później.





      Naukowcy z amerykańskiego Uniwersytetu Purdue i brytyjskiego Imperial College London stworzyli program do symulacji zderzenia asteroidy z Ziemią.  TUTAJ możecie sprawdzić, jakie mogą być skutki takiego zderzenia.